ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ စြန္႔စားရမည့္ မပာာဗ်ဴပာာ

(30 Oct 2013 ရက္စြဲပါ The Interpreter မွ Andrew Selth ေရးသားေသာ Aung San Suu Kyi’s risky strategy ကိုဘာသာျပန္ဆိုသည္)

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ဥေရာပတြင္ေရာက္ရွိေနၿပီး ၁၉၉၀ ခုႏွစ္က ဥေရာပပါလီမန္က ခ်ီးျမွင့္ေသာ လြတ္လပ္စြာေတြးေခၚျခင္းအတြက္ Sakharov ဆုကို လက္ခံရယူခဲ့ပါသည္။ ခရီးစဥ္အတြင္း အႀကီးတန္းတာဝန္ရွိသူမ်ား ႏွင့္ေတြ႕ဆံုျခင္း၊ လူအမ်ားအား မိန္႔ခြန္းေျပာျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ပါသည္။

သူသည္ ယခင္က ထိုသို႔ေသာ ခရီးစဥ္မ်ားြင္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့သကဲ့သို႔ သူသည္ ကမၻာ့ေခါင္းေဆာင္မ်ားအား ျမန္မာအစိုးရအေပၚ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးတြင္ နယ္ပယ္ႏွင့္ ႏႈန္းတုိးျမွင့္လုပ္ေဆာင္ေရး ဖိအားေပးရန္တိုက္တြန္းခဲ့ပါသည္။ ၎က အတိအက်ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့ေသာ ကိစၥရပ္တစ္ခုမွာ ဥေရာပသမဂၢအေနျဖင့္ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ရွိေနရမည့္ အခ်က္မွာအေျခခံဥပေဒကုိ ေျပာင္းလဲရန္လိုအပ္သည္ဆိုသည့္အခ်က္ျဖစ္ပါသည္။ ၎က လက္နက္ကိုင္တပ္မ်ားက ျမန္မာႏိုင္ငံေရးတြင္ အထူးေနရာယူထားမႈကိုလည္း အဓိကက်ေသာ ျပႆနာအျဖစ္ သတ္မွတ္ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။

ႏိုင္ငံျခားအစိုးရမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို သူ၏ျပည္တြင္းႏိုင္ငံေရးရည္မွန္းခ်က္မ်ား ေအာင္ျမင္ ရန္ကူညီေရးအတြက္ လူသိရွင္ၾကားေတာင္းဆိုျခင္း မပာာဗ်ဴပာာမွာ အသစ္အဆန္းတစ္ခုမပာုတ္ပဲ ဤအေျခအေနမ်ိဳး တြင္ ေမွ်ာ္လင့္ေနမည့္ကိစၥတစ္ခုျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုသို႔လုပ္ေဆာင္ျခင္းတြင္ စြန္႔စားရမည့္အႏၱရာယ္မ်ားရွိပါသည္။

၁၉၉၀ ခုႏွစ္ႏွင့္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ၾကားတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ သနားညွာတာျခင္းကင္းမဲ့ေသာ စစ္အစိုးရ၏အမိန္႔ျဖင့္ (၁၄)ႏွစ္ခန္႔ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ခံခဲ့ရပါသည္။ ထိုကာလအတြင္း ၎သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း၌ ႏိုင္ငံေရးအရ အသာစီးရေအာင္ သူ၏ေပၚျပဴလာျဖစ္မႈကို အသံုးခ်လုပ္ေဆာင္ရန္ အတိုင္းအတာအနည္းအက်ဥ္းသာ ရရွိခဲ့ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ႏိုင္ငံျပင္ပတြင္မူ ႀကီးစြာေသာ ေလးစားမႈကို ခံယူရၿပီး ပါဝါရွိႏိုင္ငံေရးပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ အင္စတီက်ဴးရွင္း မ်ားႏွင့္ အစိုးရမ်ား၏ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳေပးမႈ ပိုမိုရရွိရန္ သူ၏ ရရွိခဲ့ေသာ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈကို အသံုးခ်ႏိုင္ခဲ့ပါ သည္။

ထုိအခ်ိန္ကာလအတြင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ သူ၏ႏိုင္ငံျခားမွေထာက္ခံသူမ်ားကို ျမန္မာစစ္အစိုးရ အား ဖိအားေပးၾကရန္ အားေပးအားေျမွာက္ျပဳခဲ့ပါသည္။ ၎တို႔သည္ တင္းၾကပ္ေသာ ႏိုင္ငံေရးအရႏွင့္ စီးပြားေရးအရ အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈမ်ားႏွင့္အတူ သူ႕အားလႊတ္ေပးရန္ အႀကိမ္ႀကိမ္ေတာင္းဆိုျခင္း၊ အျခားႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား လႊတ္ေပးရန္၊ ႏိုင္ငံတကာအသိအမွတ္ျပဳ လူ႕အခြင့္အေရးစနစ္မ်ား အသိအမွတ္ျပဳရန္ႏွင့္ စစ္မွန္ေသာ ဒီမိုကေရစီ အစိုးရဖန္တီးရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကပါသည္။

၂၀၁၁ တြင္ ေနျပည္ေတာ္၌ အစိုးရအဖြဲ႕သစ္ဖြဲ႕စည္းခဲ့ၿပီး၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္လည္း လြတ္လပ္ႆ တရားမွ်တေသာ ေရြးေကာက္ပြဲမွတစ္ဆင့္ လႊတ္ေတာ္တြင္ အေရြးခံရပါသည္။ စစ္တပ္သည္လည္း ေန႔စဥ္အစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွ ေနာက္ဆုတ္သြားခဲ့ၿပီး ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းကလည္း အၾကံဥာဏ္မ်ား၊ လက္ေတြ႕အကူအညီ မ်ားေပး၍ အေျပးအလႊားဝင္ေရာက္လာခဲ့ပါသည္။ အခ်ိဳ႕ကမူ ဝင္ေရာက္သည္မွာ ျမန္ဆန္လြန္းသည္ပာုဆိုပါသည္။ အခ်ိဳ႕ကိစၥရပ္မ်ားသည္ အတိတ္က ႏိုင္ငံတကာခ်ိတ္ဆက္ေရးတြင္ အတားအဆီးအျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့ေသာ္လည္း ယေန႔ျပႆနာတစ္ရပ္ပာု ႐ႈျမင္ျခင္းမရွိေတာ့ေပ။

အဆိုပါ ႀကိဳဆိုရမည့္ တိုးတက္မႈမ်ားအျပင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ သမၼတဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ အခ်ိန္ပိုင္းေတြ႕ ဆံုေဆြးေႏြးမႈမ်ားလည္း ရွိေနေသာ္လည္း ၎သည္ ေနျပည္ေတာ္အေပၚ ျပင္ပဖိအားေပးရန္ ၎၏ ႏိုင္ငံတကာ တြင္ရွိေသာ ေပၚျပဴလာျဖစ္သည့္အေနအထားကို အသံုးျပဳရန္ ဆက္လက္ဆံုးျဖတ္ထားပံုရပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ထိုကဲ့သို႔ေသာ မပာာဗ်ဳပာာည္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား ၎အလိုရွိေသာ အေျဖရရန္ ေဆာင္ၾကဥ္းေပးႏိုင္မည္ေလာ ပာူေသာ ေမးခြန္းကို ထြက္ေပၚလာေစပါသည္။

အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈဖက္မွ ကာကြယ္ေျပာဆိုေနသူမ်ားကမူ ႏိုင္ငံတကာဖိအားသည္ မူဝါဒ၏ပါရာဒိုင္းေျပာင္းေရြ႕မႈ ကို လ်င္ျမန္စြာ ျဖစ္ေစသည္ ေျပာဆိုေနဆဲျဖစ္ၿပီး ထို႔ေၾကာင့္ပင္ အရပ္သား-စစ္တပ္ အေရာအစိုးရကိုေတြ႕ျမင္ရကာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအစီအစဥ္မ်ား စတင္လုပ္ေဆာင္ခဲ့ျခင္းကို ေတြ႕ရသည္ပာုဆိုၾကပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း အဆိုပါ အျမင္ကိုေထာက္ခံေသာ သက္ေသျပခ်က္မေတြ႕ခဲ့ရေပ။ အမွန္တကယ္ပင္ အေမရိကန္ႏွင့္ အျခားတာဝန္ရွိအစိုးရမ်ားက ဝန္ခံခဲ့သည္မွာ အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈမ်ားသည္ စစ္အစိုးရကို အေရးမပါလွေသာ အဆင္မေျပမႈအနည္းပယ္ေပးႏိုင္သည္မွ လြဲ၍ အရပ္သားျပည္သူမ်ား၏ ဘဝမ်ားကိုမူ ပိုမိုခက္ခဲေစခဲ့သည္ပာုဆိုပါသည္။

လိုရင္းကိုပို၍ေရာက္ေအာင္ဆ္ိုရလွ်င္ ႏိုင္ငံျခားအစိုးရမ်ားႏွင့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ ဖိအားမ်ားႏွင့္ ၎တို႔၏ ေျပာဆိုေရးသားမႈမ်ားသည္ခုတ္ရာတျခား ရွရာတစ္လြဲပာုဆိုရေပမည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ စစ္တပ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို စိတ္ဆို းေစၿပီး ၎တို႔ကိုယ္ ၎တို႔ကာကြယ္ည့္ စိတ္ဓာတ္ႏွင့္ စစ္တပ္ေစာင့္ေရွာက္ေသာ တိုင္းျပည္အျဖစ္ လုပ္ေဆာင္ေရးကို အားေပးသလိုျဖစ္ရပါသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ၎၏တိုင္းျပည္အေပၚ အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈမ်ားခ်မွတ္ရန္ အမ်ားေထာက္ခံမႈရေရးႀကိဳးပမ္းမႈမ်ားႏွင့္ အစိုးရေျပာင္းလဲမႈအတြက္ ေတာင္းဆိုမႈမ်ားကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ားက ၎မွာ တိုင္းျပည္အေပၚ အႏၱရာယ္ျပဳျခင္းပာု မယူဆသည့္တိုင္ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္မရွိပာု ႐ႈျမင္ခဲ့ၾကပါသည္။

ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ပိုမိုေအာင္ျမင္ရန္ မက္လံုးေပးျခင္းမ်ားလည္းမျဖစ္ႏိုင္ေပ။ ေမ်ာက္ကို ငွက္ေပ်ာသီးျပ၍ ကခိုင္ျခင္းမွာ နည္းလမ္းမပာုတ္ေၾကာင္း၊ မိမိတို႔မွ ေမ်ာက္မပာုတ္ေၾကာင္း ၂၀၁၂ ခုႏွစ္က ျမန္မာႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးက ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္း၏ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုျဖစ္ေသာ အဆိုပါအျပဳအမူမ်ိဳးသည္ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ျပင္းထန္သည့္ စစ္တပ္ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းကို ျပင္ပဖိအားမ်ားကို ပုိမိုဆန္႔က်င္ရန္ႏွင့္ အစိုးရစနစ္သစ္ကုိ စီမံ ထားေသာ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးမွတစ္ဆင့္သြားရန္ ကိုယ္ပိုင္အစီအစဥ္မ်ားျဖင့္သာ ခ်မွတ္ေရးပိုမိုဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခိုင္မာေစ ပါသည္။

ယခုအခါ စစ္အစိုးရ၏ စည္းကမ္းျပည့္ဝေသာ ဒီမိုကေရစီသို႔ လမ္းျပေျမပုံကို က်င့္သံုးမႈအတြက္ ရွင္းလင္း ခ်က္မ်ားကုိ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔လက္ခံလာသည့္ သေဘာရွိပါသည္။ စစ္အစိုးရ၏ စဥ္းစားမႈတြင္ ျပင္ပမွ အေၾကာင္း အခ်က္မ်ားသည္ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္း သက္ေရာက္မႈရွိလိမ့္မည္မပာုတ္ပာု ေၾကညာမည္ဆိုပါက ခပ္တံုးတံုးအေတြး အေခၚပာုဆိုရမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲမွစ၍ မူဝါဒေျပာင္းလဲမႈမ်ားသည္ ျပည္တြင္းအေၾကာင္း အခ်က္မ်ားအေပၚတြင္ ႀကီးစြာအေျခခံျဖစ္ေပၚသည္မွာ ထင္ရွားပါသည္။ တိုင္းျပည္ကိုေခတ္မီွေအာင္ လုပ္ေဆာင္သည့္ အစိုးရ၏အက်ိဳးစီးပြားသည္ စီးပြားေရးအရ အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈမ်ား သို႔မပာုတ္ ႏိုင္ငံျခား၏ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ား၏ ရလဒ္ေၾကာင့္ မပာုတ္ေပ။

ထိုအေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနျဖင့္ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရသည္ ယခင္စစ္အစိုးရ ထက္စာ လွ်င္ ျပင္ပဖိအားမ်ားကို ပို၍တုန္႔ျပန္မႈျပဳသည္ပာု စဥ္းစားေနပံုရေနျခင္းသည္ ထူးဆန္းဖြယ္ျဖစ္ပါသည္။ သမၼတႏွင့္ ၎၏အနီးတြင္ ဝန္းရံေနသူမ်ားအေနျဖင့္ ထိုသို႔ေသာ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ား၏ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈသက္ေရာက္မႈရွိမည္ပာု ဆိုသည့္တိုင္ စစ္တပ္၏ေခါင္းေဆာင္မႈသည္ ထပ္မံေပၚလာမည္မပာုတ္။ သို႔ေသာ္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ဆက္လက္ျဖစ္ ေပၚရန္ႏွင့္ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးတြင္ စစ္တပ္၏ေထာက္ခံမႈသည္ ႀကီးစြာအေရးပါလွပါသည္။

ေနာက္ထပ္စိတ္ထဲတြင္ ထည့္သြင္းထားရမည့္အခ်က္မွာ ၂၀၁၁ ကတည္းက ႏိုင္ငံျခားအစိုးရမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာအအဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ ဦးသိန္းစိန္ကို လက္ကမ္းႀကိဳခဲ့ၿပီး ၎၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အစီအစဥ္ကို လူသိရွင္ၾကား ခ်ီးက်ဳးခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္ပါသည္။

သဘာဝအားျဖင့္ ၎တို႔သည္ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒကဲ့သို႔ေသာ သေဘာမတူညီမႈမ်ားရွိႏိုင္သည့္ကိစၥရပ္မ်ိဳးမ်ား ကို ေဆြးေႏြးပိုင္ခြင့္ကိုမူ ထိန္းသိမ္းထားမည္ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ အဆိုပါအစိုးရမ်ားကသည္ပင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ ေရးုလုပ္ငန္းစဥ္၏ အရွိန္အပာုန္ကို ထိခိုက္မည့္အေၾကာင္းအရာ(သို႔) ေနျပည္ေတာ္အေပၚ ၎တို႔အသစ္ရရွိထားေသာ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈေလ်ာ့က်သြားမည့္အေၾကာင္းအရာမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ လုပ္ေဆာင္ျခင္း(သို႔) ေျပာဆိုျခင္းကို စိုးရိမ္ပူ ပန္ၾကလိမ့္မည္ျဖစ္ပါသည္။

မည္သို႔ဆိုေစ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ အတိတ္ကထက္စာလွ်င္ ကမၻာ့ေရးရာမ်ားတြင္ ၎၏ၾသဇာ လႊမ္းမိုးမႈနည္းပါးလာပါသည္။ ထိုသို႔ျဖစ္ေစရန္ ေျပာင္းပစ္လိုက္သူမွာ ျမန္မာအစိုးရတစ္ခုတည္းမပာုတ္ေပ။ ကမၻာ့အႏွံ႔ရွိ အစိုးရသစ္မ်ားမွာလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ဒီမိုကေရစီသေကၤတ၏ ၾသဇာလႊမ္းမုိးမႈေလ်ာ့က်လာၿပီး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ ၏ ျပည္တြင္းေရးတြင္ ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္သည္ပာု စြပ္စြဲမႈခံရမည္ကို ပို၍စိုးရိမ္လာသည့္သေဘာရွိပါသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တိုင္ပင္လွ်င္ မူဆလင္႐ိုပာင္ဂ်ာႏွင့္ ကခ်င္ကဲ့သို႔ေသာ အဖိႏွိပ္ခံ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို အေထာက္အပံ့့ျဖစ္မည့္ စကားေျပာၾကားရန္ ပ်က္ကြက္မႈအတြက္ အေဝဖန္ခံရလ်က္ရွိေနပါသည္။

အံ့ၾသဖြယ္ေကာင္းေသာအခ်က္တစ္ခုမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ လက္ရွိျမန္မာဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားႏွင့္ ယံုၾကည္မႈတိုး၍ရရွိရန္ ႀကိဳးပမ္းမႈႏွင့္ ဆန္႔က်င္ဖက္ျဖစ္ေစမည့္ မပာာဗ်ဴပာာကို က်င့္သံုးျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။ ၎ အေနျဖင့္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ စစ္တပ္၏ သေဘာတူညီမႈႏွင့္ ေထာက္ခံမႈမရပဲ စစ္မွန္ေသာ ဒီမိုကေရစီ၏ အသြင္ကူး ေျပာင္းေရးကို မေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ပာု သိရွိနားလည္ထားၿပီးျဖစ္ပါသည္။ လႊတ္ေတာ္ရွိစစ္တပ္၏ ေထာက္ခံမႈျဖင့္ အေျခခံဥပေဒကို မျပင္ဆင္ႏိုင္ပါကလည္း သူ႕အေနျဖင့္ သမၼတျဖစ္လာလိမ့္မည္မပာုတ္။

အထက္ပါအခ်က္မ်ားကုိ ထည့္သြင္းတြက္ခ်က္၍ အခ်ိဳ႕ေသာေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူမ်ားက ေဒၚေအာင္ဆန္းစု ၾကည္အေနျဖင့္ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းကို ေနျပည္ေတာ္အေပၚဖိအားေပးရန္ ဆက္လက္ေတာင္းဆိုျခင္းသည္ အေကာင္းထက္အဆိုးကို ပိုမိုျဖစ္ေစမည္လားဆိုသည့္ေမးခြန္းကို ေမးလာၾကပါသည္။ ႏိုင္ငံျခားတိုင္းျပည္မ်ားက တုန္႔ျပန္မႈရွိသည္ မရွိသည္ထားဦး၊ ထိုသို႔ေသာ မပာာဗ်ဴပာာသည္ သူႏွင့္ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရၾကားရွိ လႈပ္လီလႈပ္လဲ့ ရွိေနေသာ ဆက္ဆံေရးကို ထိခိုက္ရန္ ၿခိမ္းေျခာက္ေနပါသည္။ ထို႔အျပင္ သူမွီခိုေနရသည့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံေရးပ်က္ယြင္း႐ံုမွ်မက သူ၏ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားကို သေဘာေပါက္ေစရန္ႀကိဳးစားမႈႏွင့္ အေနာက္ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဒီမိုကေရစီခရီးလမ္းကို ထိခိုက္ပါသည္။

Yangon chronicle