ႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္မွာ က်ား-မ တန္းတူေရး ေဒၚစုေဆြးေႏြး

ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွာ က်ားမခဲြျခားတဲ့ ဥပေဒေတြကို ေျပာင္းကိုေျပာင္းရမယ္လို႔ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ဥကၠ႒ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာလုိက္ပါတယ္။ ေနျပည္ေတာ္မွာ ေသာၾကာေန႔ကက်င္းပတဲ့ “ႏိုင္ငံေရးမွာအမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႕ ဦးေဆာင္မႈ” အလုပ္ရံု ေဆြးေႏြးပဲြမွာ ျမန္မာလႊတ္ေတာ္တြင္း အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြား တိုးျမွင့္ေဖၚေဆာင္ႏိုင္ေရးေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။ မအင္ၾကင္းႏိုင္က အေၾကာင္းစုံ တင္ျပေပးထားပါတယ္။


ဒီေဆြးေႏြးပဲြမွာ NLD ဥကၠ႒ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္အတြင္း အမ်ဳိးသမီးေတြ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ အေျခအေနေတြကို ေျပာသြားပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွာ က်ား-မ မခဲြျခားပါဘူးလို႔ ေရးသားထားေပမယ့္ လက္ေတြ႔မွာ ခဲြျခားထားတဲ့အခ်က္ေတြရွိေနတယ္လို႔ သူကေထာက္ျပပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္တြင္း ဥပေဒျပဌာန္းေရး မဲခဲြဆံုးျဖတ္တဲ့အခါမွာ၂၅ % ပါေနတဲ့ တပ္မေတာ္သားေတြထဲမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြမပါဝင္တဲ့အခ်က္က အထင္အရွားရွိေနတယ္လို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာပါတယ္။

“ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံ ေျပာင္းကို ေျပာင္းရမယ္။ ေျပာေတာ့သာ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒက က်ား-မ မခဲြျခားဘူးလို႔ဆိုတယ္၊ တခ်ဳိ႕ ဥပေဒ ပုဒ္မေတြမွာ ၾကည့္လုိက္လို႔ရွိရင္ က်ား-မ ခဲြျခားျခင္း ရွိေနတယ္။ တျခားမေျပာနဲ႔၊ ေစာေစာက က်မေျပာသြားတဲ့အတုိင္းပဲ၊ ဖဲြ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ခ်င္လို႔ရွိရင္ ၇၅ % ေက်ာ္ရမယ္။ ၇၅ % ရရမယ္ဆိုေတာ့ တပ္မေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြက သေဘာတူမွ ျဖစ္မယ္။ တပ္မေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ထဲမွာ အမ်ဳိးသမီး ဘယ္ႏွစ္ေယာက္ ပါသလဲ။ တစ္ေယာက္မွ မပါဘူး။ အဲဒီေတာ့ အမ်ဳိးသားေတြက ဆံုးျဖတ္ရမယ္ဆိုတဲ့ ပံုစံမ်ဳိး ျဖစ္ေနပါတယ္။ အဲဒါ က်ား-မ ခဲြျခားျခင္း မဟုတ္ဘူးလား၊ အဲဒီေတာ့ က်မတို႔ကို ဒီလို က်ား-မ ခဲြျခားျခင္းဟာ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒက လက္မခံလို႔ပါဆိုလို႔ရွိရင္ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ျပန္ကို ျပင္ရမယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆိုလို႔ရွိရင္ အတြင္းမွာကို ေရွ႕ေနာက္ မညီတဲ့ကိစၥမို႔လို႔ျဖစ္ပါတယ္။”

ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚျဖဴျဖဴသင္းကလည္း အမ်ဳိးသမီးလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ဦးေရ ၄ % ပဲရွိေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

“လႊတ္ေတာ္ထဲမွာဆိုလို႔ရွိရင္လည္း အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႕ အခန္းက႑က ေတာ္ေတာ္ေလးကို နည္းတယ္ေပါ့။ ပါဝင္မႈ ရာခိုင္ႏႈန္းကလည္း နည္းတယ္။ ျပင္ပ အခန္းက႑ကဆိုလို႔ရွိရင္လည္း ဆံုးျဖတ္ႏုိင္တဲ့ေနရာကို ေရာက္လာတဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြ ဆိုတာက အေတာ့ကို နည္းပါးတယ္။”

ဒါေၾကာင့္ လႊတ္ေတာ္တြင္း အမ်ဳိးသမီးေရး ဥပေဒနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ျပင္ဆင္ေရးဆဲြဖို႔ ေဆြးေႏြးတဲ့ကိစၥေတြမွာဆိုရင္လည္း အခက္အခဲေတြ ရွိတယ္လို႔ ေဒၚျဖဴျဖဴသင္းက ေျပာပါတယ္။

“အခက္အခဲဆိုတဲ့အခါက်ေတာ့ က်မတို႔ ဒီေန႔ ဒီအခ်ိန္မွာ ဥပေဒေတြ ျပင္ဆင္ရမွာေတြ ရွိတယ္။ေနာက္တခါက်ေတာ့ အမ်ဳိးသမီးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ လတ္တေလာျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ ျပႆနာရပ္ေတြ ရွိတာေပါ့ေနာ္။ အခုဆိုရင္ ကေလးသူငယ္ rape ကိစၥေတြရွိမယ္။ လက္ထပ္ထိမ္းျမားျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒေတြရွိမယ္။ ဒါေတြကို က်မတို႔ ျပင္ဆင္ေတာ့မယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ နည္းနည္းေလး ျပႆနာရွိႏုိင္တယ္လို႔ ျမင္တယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ အမ်ဳိးသမီးအင္အားက အေတာ့ကိုနည္းတယ္ေပါ့ေနာ္။”

အခုျမန္မာျပည္က လႊြတ္ေတာ္ထဲမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြက ၄ % ပဲရွိေနၿပီး အျခားႏုိင္ငံေတြမွာေတာ့ လႊြတ္ေတာ္ထဲကအမ်ဳိးသမီးေတြ ၂၁ % အထိ ရွိေနတယ္လို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေဆြးေႏြးပဲြမွာ ေျပာသြားပါတယ္။ က႑အသီးသီးမွာ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႕ဦးေဆာင္မႈ တိုးျမွင့္ႏိုင္ဖို႔ အစိုးရအပါအဝင္ အားလံုး ဝိုင္းဝန္းႀကိဳးစားလုပ္ေဆာင္ဖို႔ လိုတယ္လို႔ ေဒၚျဖဴျဖဴသင္းက ဆိုပါတယ္။


“က်ား-မ တန္းတူ ဆိုတဲ့ gender issue ေတြကလည္း အရမ္းကို ျမင့္မားလာခဲ့တယ္။ အဲဒီလုိပဲ တကယ့္ကို အမ်ဳိးသမီးေတြအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး အစရွိသျဖင့္ ေနရာေတြမွာ တက္တက္ႂကြႂကြနဲ႔ ဦးေဆာင္တဲ့အခန္းက႑က ပါဝင္ဖို႔လည္း အေတာ္ေလးကို အဆင္သင့္ ျဖစ္ေနတာကို ေတြ႔ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ အဆင္သင့္ျဖစ္ေနတဲ့ အမ်ဳိးသမီးထုကို အားလံုးက ပူးေပါင္းၿပီးေတာ့ အခန္းက႑ တခုခုမွာ ဦးေဆာင္ႏိုင္တဲ့ေနရာမွာ ပါလာဖို႔ဆိုတာ အစိုးရအေနနဲ႔ ဥပေဒေတြ၊ နည္းဥပေဒေတြ သတ္မွတ္ၿပီးေတာ့ ဆံုးျဖတ္ႏိုင္တဲ့ေနရာေရာက္ဖို႔ အတြက္ကို ႀကိဳးစားေစခ်င္တယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္ကက်ေတာ့လည္း အမ်ဳိးသမီးေတြကိုယ္တုိင္လည္း အရင္တုန္းကအစဲြေတြ၊ ဓေလ့ ထံုးတမ္းေတြကို ခဏေလာက္ထားၿပီးေတာ့ က်မတို႔ အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႕ အခန္းက႑ကို ပိုၿပီးေတာ့ တုိးျမင့္ေအာင္လို႔ ဝုိင္းဝန္းၿပီး ႀကိဳးစားဖို႔ လိုတယ္လို႔လည္း က်မအေနနဲ႔ ျမင္ပါတယ္။”

ေဆြးေႏြးပဲြမွာလည္း ျမန္မာအမ်ဴိးသမီးေတြနဲ႔ ဒီခဲြျခားမႈေတြကို ေက်ာ္လႊားၿပီး ကိုယ့္ကိုကိုယ္ယံုၾကည္ခ်က္နဲ႔ ႀကိဳးစားၾကဖို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က တိုက္တြန္းသြားပါတယ္။

“ႏိုင္ငံေရးမွာ အမ်ဴိးသမီးေတြရဲ႕ ဦးေဆာင္မႈ” အလုပ္ရံုေဆြးေႏြးပဲြကို ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြအျပင္ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏုိင္ငံေတြနဲ႔ မြန္ဂုိးလီးယား၊ ပါကစၥတန္၊ ဂ်ာမနီ၊ စပိန္၊ ေတာင္ကုိရီးယားက အမ်ဳိးသမီး လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ေတြလည္း တက္ေရာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။

အင္ၾကင္းႏိုင္

05.10.2013
http://burmese.voanews.com/content/suu-talks-gender-equality-in-women-workshop-/1763494.html