အေမရိကန္ဒီမုိကေရစီ အေတြ႔အႀကံဳရယူဖုိ႔ သူရဦးေရႊမန္းေမွ်ာ္လင့္

ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌ သူရဦးေရႊမန္းအေမရိကန္ ႏုိင္ငံေရး၊ ႏုိင္ငံျခားေရးဆိုင္ရာအဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ ႔ဝါရွင္တန္ဒီစီၿမိဳ႕ေတာ္ Woodrow Wilson Center 

ဦးေရာ္နီၿငိမ္း

14.06.2013 

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ တရားစီရင္ေရး၊ လႊတ္ေတာ္ေရးရာ ဆိုင္ရာ စနစ္ေတြကို ေလ့လာသင္ယူၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ့ အဲ့ဒီ့စနစ္ေတြကို အားျဖည့္သြားဖို႔ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို သူတို႔ ေရာက္ရွိ လာခဲ့တာျဖစ္တယ္လို႔ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံေရး နဲ႔ ႏုိင္ငံျခားေရး ဆိုင္ရာ အဖြဲ႔အစည္းေတြ နဲ႔ ေတြ႔ဆံုတဲ့ပြဲမွာ  ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌ သူရဦးေရႊမန္း က ေျပာဆိုလုိက္ပါတယ္။

ဇြန္လ ၁၃ရက္ေန႔ ေန႔လည္က ဝါရွင္တန္ဒီစီၿမိဳ႕ေတာ္ Woodrow Wilson Center မွာ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနနဲ႔ National Democratic Institute NDI အပါအဝင္ အေမရိကန္အဖြဲ႔အစည္း ငါးခုက ကမကထ ျပဳလုပ္ က်င္းပခဲ့တဲ့ “တာဝန္သိ၊ အရည္အခ်င္းရွိ အစိုးရအျဖစ္ ျမႇင့္တင္ေရးနဲ႔ ဒီမုိကေရစီ အေျခခံအေဆာက္အအံုမ်ားကို အားျဖည့္ေပးေရး” ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ က်င္းပတဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲ အစီအစဥ္မွာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌ သူရဦးေရႊမန္းက အဲ့ဒီ့လို ေျပာဆိုလိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္း အျပည့္အစံုကိုေတာ့ ဒီပြဲကို ကိုယ္တုိင္ တက္ေရာက္သတင္းယူခဲ့တဲ့ ဦးေရာ္နီၿငိမ္းက ဆက္ေျပာျပေပးပါမယ္။

အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ တရားစီရင္ေရး၊ လႊတ္ေတာ္ေရးရာ စနစ္ေတြကို ေလ့လာဖို႔ အေကာင္းဆံုး ေနရာဟာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုျဖစ္တယ္လို႔ သူယံုၾကည္ေၾကာင္း လည္း ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌ ဦးေရႊမန္းက ဒီကေန႔ က်င္းပတဲ့ “တာဝန္သိ၊ အရည္အခ်င္းရွိ အစိုးရအျဖစ္ ျမႇင့္တင္ေရးနဲ႔ ဒီမုိကေရစီအေျခခံအေဆာက္အအံုမ်ားကို အားျဖည့္ေပးေရး” ဆိုတဲ့ ပြဲမွာ ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ဦးေရႊမန္းေျပာၾကားခဲ့တဲ့ အထဲမွာ ဒီမိုကေရစီ က်င့္ထံုးေတြ၊ လုပ္နည္း ကိုင္နည္းေတြကို ျပည္သူေတြက ေလ့လာသင္ၾကားရမွာျဖစ္သလို၊ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အမိန္႔ေပး အုပ္ခ်ဳပ္မႈစနစ္ကေန ျဖစ္ေပၚလာရတဲ့ အခက္အခဲေတြေၾကာင့္ အခုအခါ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းဆုိင္ရာ အခန္းက႑က တာဝန္ရွိသူေတြ ကလည္း ဒီမုိကေရစီ က်င့္ထံုးေတြ လုပ္နည္းကိုင္နည္းေတြ ကို ေလ့လာ သင္ယူၾကရမွာျဖစ္တယ္။  ဥပေဒေတြ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြဟာ အရင္တုန္းက အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အဖြဲ႔အစည္းေတြကိုပဲ အကာအကြယ္ေပး ခဲ့ၿပီးေတာ့ ျပည္သူေတြ ကို အကာအကြယ္မေပးခဲ့ဘူး။ ဒီမုိကေရစီ လုပ္ပံု လုပ္နည္းေတြမွာ အစိုးရေတြဟာ တာဝန္ခံမႈရွိရသလို ဥပေဒျပဳသူေတြကလည္း ဒါေတြကို ျဖည့္စည္းလုပ္ေဆာင္ေပးရမွာျဖစ္တယ္လို႔ ဦးေရႊမန္းက ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌ သူရဦးေရႊမန္း အေမရိကန္ ႏုိင္ငံေရး၊ ႏုိင္ငံျခားေရးဆိုင္ရာ အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ဝါရွင္တန္ဒီစီၿမိဳ႕ေတာ္ Woodrow Wilson Center တြင္ ေတြ႔ဆံုစဥ္။ (ဇြန္ ၁၃၊ ၂၀၁၃)

​အမ်ိဳးသမီးေရးရာေမးခြန္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေမး ၾကရမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ၂၀၁၅ခုႏွစ္မွာ သမၼတျဖစ္လာေရး အခက္အခဲ ျဖစ္ေနတဲ့ ကိစၥကို ဦးေရႊမန္းက အခုလိုေျဖၾကားခဲ့ပါတယ္။

“ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတျဖစ္ဖို႔ကိစၥမွာ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒရဲ့ ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြက စိုးရိမ္မႈေတြ ရွိတယ္ဆိုတာ သိရပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ လႊတ္ေတာ္မွာ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ကို ေလ့လာ သံုးသပ္ၿပီး ျပင္ဆင္ သင့္တာေတြ ျပင္ဆင္ႏုိင္ဖို႔အတြက္ ေကာ္မရွင္တရပ္ဖြဲ႔စည္း ထားၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ဖြဲ႔စည္းေပးလိုက္တဲ့ေကာ္မရွင္က ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ အေပၚ ေလ့လာသံုးသပ္ၿပီး ျပင္ဆင္စရာရွိတာ ျပင္ဆင္ဖို႔ ပယ္ဖ်က္စရာရွိတာ ပယ္ဖ်က္ဖို႔၊ အစားထိုးစရာရွိတာ အစားထိုးဖို႔၊ ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့လိုေဆာင္ရြက္တဲ့ေနရာမွာ တခ်ိဳ႕ကိစၥေတြက လႊတ္ေတာ္တြင္းမွာ ေဆာင္ရြက္ရတာရွိသလို၊ တခ်ိဳ႕ကိစၥေတြက်ေတာ့ ျပည္သူမ်ားျဖင့္ အတည္ျပဳခ်က္ရယူရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။”

ရခိုင္ျပည္နယ္က ႐ိုဟင္ဂ်ာျပႆနာ၊ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ၉၆၉လႈပ္ရွားမႈကိစၥ၊ ဘူးသီးေတာင္ ေမာင္ေတာ ဘဂၤလီအိမ္ေထာင္စုေတြမွာ တမိသားစု ကေလးႏွစ္ေယာက္ မူဝါဒေတြနဲ ႔ပတ္သက္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ Amnesty International ဝါရွင္တန္ဒီစီ ႐ံုးခြဲရဲ့ တာဝန္ရွိသူရဲ့ ေမးခြန္းကို ဦးေရႊမန္းက အခုလိုေျဖၾကားသြားခဲ့ပါတယ္။

ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌ သူရဦးေရႊမန္း အေမရိကန္ ႏုိင္ငံေရး၊ ႏုိင္ငံျခားေရးဆိုင္ရာ အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ ႔ဝါရွင္တန္ဒီစီၿမိဳ႕ေတာ္ Woodrow Wilson Center တြင္ ေတြ႔ဆံုစဥ္။ (ဇြန္ ၁၃၊ ၂၀၁၃)

“႐ိုဟင္ဂ်ာေခၚေခၚ၊ သို႔မဟုတ္ရင္ ဘဂၤလီေခၚေခၚ သို႔မဟုတ္ရင္ ကိုးကြယ္တဲ့ အယူဘာသာအေပၚမူတည္ၿပီးေတာ့ ကိုးကြယ္ၾကတဲ့ မူဆလင္ဘာသာဝင္ေတြကို ဥပေဒအရ ခြဲျခားဆက္ဆံျခင္းမရွိပါဘူး။ အဲ့ဒီ့လို ဥပေဒကို ဆန္႔က်င္ ခ်ိဳးေဖာက္ၿပီးေတာ့ ေဆာင္ရြက္တယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ ဥပေဒအရ အေရးယူေဆာင္ရြက္ ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ခုနက မိတ္ေဆြေျပာတဲ့ ၉၆၉ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားဟာ စာတမ္းေတြကပ္၊ၿပီးတဲ့ အခါမွာ ေသြးထိုး စကားေတြ ေဆာင္ရြက္ေနတယ္ ဆိုတဲ့ကိစၥကိုလည္း ေဖာ္ထုတ္ အေရးယူေဆာင္ရြက္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကိုလည္း သက္ဆိုင္ရာတာဝန္ရွိ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားက ေဆာင္ရြက္ေနၿပီျဖစ္ ပါတယ္။"

ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာဘက္မွာ ကေလးႏွစ္ေယာက္ ယူရမယ္ဆိုတဲ့ ကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔ က်ေနာ္တို႔လႊတ္ေတာ္ကို တစံုတရာ တင္ျပေဆာင္ရြက္ျခင္း မရွိပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔လႊတ္ေတာ္ကလည္း ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဥပေဒျပဌာန္း ထားျခင္းမရွိပါဘူး။”

ဝါရွင္တန္ဒီစီၿမိဳ႕ေတာ္ေလ့လာေရးခရီးၿပီးဆံုးသြားတဲ့အခါ အေမရိကန္အစိုးရပိုင္း၊ ကြန္ကရက္လႊတ္ေတာ္၊ တျခားေသာ အေမရိကန္ႏုိင္ငံေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ တံခါးပိတ္ေဆြးေႏြးပြဲေတြရဲ့ ရလာဒ္အေပၚမွာ ျခံငံုသံုးသပ္ၿပီးေတာ့ ဦးေရႊမန္းက ဗီြအိုေအကို အခုလိုေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

“တိုတိုနဲ႔ရွင္းရွင္းေျပာရမယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ခရီးစဥ္ေၾကာင့္ ျမန္မာ၊ အေမရိကန္ႏွစ္ႏုိင္ငံ ခ်စ္ခင္ရင္းႏွီးမႈပိုမိုတုိးတက္ မွာေသခ်ာပါတယ္။ အဲ့ဒီ့လိုပဲ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက က်င့္သံုးေနတဲ့ ဒီမိုကေရစီစနစ္နဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္မႈဆိုင္ရာ၊ ကြန္ကရက္ဆုိင္ရာကိစၥမ်ားလည္း က်ေနာ္တို႔ မ်ားစြာေလ့လာ ခြင့္ရတဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံ အတြက္ မ်ားစြာအက်ိဳးရွိေၾကာင္း ေျပာၾကားလိုပါတယ္။”

ဦးေရႊမန္းဟာ ဇြန္လ ၁၃ရက္ေန႔ ေန႔လည္ပိုင္းမွာ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ကို ထြက္ခြာသြားၿပီးေတာ့ ဇြန္လ ၁၄ရက္ေန႔မွာေတာ့ GOOGLE ကုမၸဏီဥကၠဌ၊ နယူးေယာက္ျပည္နယ္ရဲ့ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ Chuck Schumer နဲ႔ေတြ႔ဆံုမွာျဖစ္သလို၊ ကမာၻ႔ကုလသမဂၢအဖြဲ႔ႀကီးကိုလည္း သြားေရာက္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဇြန္လ ၁၅ရက္ေန႔မွာေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံက ျပည္သူ႔ လႊ႔တ္ေတာ္ ဥကၠဌ သူရဦးေရႊမန္း ဦးေဆာင္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ရဲ့ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ဟာ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ကေန အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အေနာက္ဖက္ျခမ္း ကယ္လီဖိုးနီးယားျပည္နယ္က ဆန္ဖရန္ဆစၥကိုၿမိဳ႕ကို ခရီးဆက္ၾကမွာျဖစ္ပါတယ္။